Disleksi Tanısı Nasıl Konur?
Okul öncesi dönemde; çocukları dikkatli bir şekilde gözlemleyen ebeveynler ya da profesyonel kontrolü tercih ederek bir uzman yardımı alan aileler disleksi tanısının erkenden konulmasını sağlarlar. Disleksi belirtilerinin, çocukların okul hayatı başladığında daha aktif bir şekilde görülmesi ve tespit edilebilmesi nedeniyle, disleksi tanısı genellikle çocukların eğitim hayatının başladığı ilk yıllarda konulur. Disleksi sorunu ne kadar erken fark edilir ve teşhis ne kadar erken konulursa, o kadar hızlı ve erken özel eğitim hizmetinden faydalanılmakta ve iyileşme sağlanmaktadır.
Disleksi tanısının doğru konulabilmesi için öncelikle birey kulak-burun-boğaz uzmanı, nörolog, göz doktoru ve çocuk psikologu / pedagog tarafından tıbbi bir değerlendirmeden geçirilmeli, herhangi bir patolojik sorun olup olmadığına karar verilmelidir. Bu muayene ve değerlendirmenin bir faydası da konulacak öğrenme güçlüğü tanısı ile eğitim hayatı içerisinde elde edilecek yasal hakların resmileştirilmesidir.
Patolojik tanısı yapılan birey ikinci aşamada; birey ve aile ile görüşerek bilgi toplanması, gölemleme, gelişim özellikleri, zekâ düzeyi, görsel-işitsel algı ve okuma – yazma – matematik becerilerinin irdelenmesini kapsayan psiko-eğitsel değerlendirmeye tabi tutulur. Bu değerlendirme ile problemin hangi oranda seyrettiği ve şiddet seviyesinin ne olduğu belirlenir.
Bu iki test öğrenme güçlüğü tanılama sürecinde yardımcı testlerdir. Ancak bilimsel olarak bakıldığında ve literatürler incelendiğinde yalnızca öğrenme güçlüğü tanısı koymak için geliştirilmiş bir test yoktur. Yukarıda adı geçen testler öğrenme güçlüğü tanı sürecinde sonucu desteklemek için ihtiyaç duyulursa başvurulan testlerdir. Hiçbiri tanılama için tek başına yeterli değildir.
Doğru tanının konulabilmesi; yaşanan sorunun şiddeti, etkilediği alanların tespiti ve tedavi yönteminin belirlenmesi için kullanılacak tanı araçlarının etkin olarak kullanılması ile mümkün olacaktır. Öğrenme güçlüğü tanısı için en çok başvurulan testler Wechsler Çocuklar için Zekâ Testi (Wechsler Intelligence Scale for Children-WISC-4) ve Bilişsel Değerlendirme Sistemi (Cognitive Assessment System-CAS) testidir. Yaygın olarak kullanılan farklı tanı araçları da bulunmaktadır. Bunlar:
Okuma içerikli, yazma içerikli ve matematik içerikli testleri
Tarama testleri
Genel Başarı testleri,
Zekâ testleri
Görsel motor testler
İşitsel algı testleriVV